PHONG GD&ĐTBẮC NINH ĐỀ THI
CHỌN HSG
TRƯỜ
NG THCS ĐÁP CẦU Năm học 2013-2014
Môn thi: Ngữ văn 6
Thời gian làm
bài :120 phút
( Không
kể thời gian giao đề)
Đề bài
Câu I: ( 3 điểm)
Trong văn bản Bài học đường đời đầu tiên ( trích Dế mèn phiêu lưu ký) của nhà văn Tô Hoài có đoạn:
“ Chưa nghe hết
câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. Rồi, với điệu bộ khinh khỉnh, tôi
mắng:
- Hức! Thông ngách
sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi,
im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!
Tôi về, không
một chút bận tâm.”
( Ngữ văn 6, tập 2, NXBGD-2008)
a. Đoạn văn
trên có bao nhiêu câu? Ghi lại mỗi câu thành một dòng độc lập.
b. Căn cứ vào dấu câu và dựa vào phân loại
câu theo mục đích nói thì mỗi câu trong đoạn văn trên thuộc kiểu câu gì?
Câu II: ( 3 điểm )
Sau khi bài thơ Đêm nay Bác không ngủ ra đời và được đưa vào chương trình sách Giáo
khoa Ngữ văn 6 tập 1, nhà thơ Minh Huệ có ý định sửa lại hai câu thơ: Mái lều tranh xơ xác thành Lều tranh sương phủ bạc; Manh áo phủ làm chăn thành Manh áo cũ là chăn. Theo em tại sao nhà
thơ lại không sửa nữa?
Câu III. 6 điểm
“Tre xanh
Xanh tự bao giờ
Chuyện ngày xưa… đã có bờ tre xanh
Thân gầy guộc, lá mong
manh
Mà sao nên lũy nên thành
tre ơi ?
Ở đâu tre cũng xanh tươi
Cho dù đất sỏi đất vôi
bạc màu !”
(Trích bài thơ “Tre Việt Nam” - Nguyễn Duy)
Em hãy trình bày cảm nhận của
mình về những dòng thơ trên.
Câu IV: ( 8 điểm)
Từ những cuộc vận động “ ủng hộ đồng bào bị lũ lụt”, “ Giúp đỡ nạn nhân chất độc da cam”, “ ủng hộ nhân dan Nhật Bản”… và những chương
trình truyền hình “ Trái tim cho em”, “
Thắp sáng ước mơ”. Em hãy phát biểu cảm nghĩ của mình bằng bài văn ngắn với
nội dung: Sự sẻ chia và tình yêu thương là điều quý giá nhất trên đời.
Đề thi gồm có 01 trang
HƯỚNG DẪN CHẤM
Câu I: (3 điểm)
a. Đoạn văn trên gồm có 9 câu, Đó là:
Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên,
xì một hơi rõ dài. ( Câu
kể)
Rồi, với điệu bộ khinh khỉnh, tôi mắng: ( Câu kể)
- Hức!
( Câu cảm)
Thông ngách sang nhà ta?
( Câu hỏi)
Dễ nghe nhỉ!
( Câu
cảm)
Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu
được. ( Câu kể)
Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. ( Câu cầu khiến)
Đào tổ nông thì cho chết! ( Câu cảm)
Tôi về, không một chút bận tâm.” ( Câu
kể)
Nêu được 9 câu và ghi đầy đủ 9 câu riêng biệt (0.75 điểm)
b.Học sinh phân loại cứ đúng 3 câu cho
0.75 điểm. Các trường hợp còn lại, GV tự cho các mức điểm phù hợp trong
khung điểm quy định của câu.
Câu II: ( 3 điểm)
a.
Câu thứ nhất: Mái lều tranh xơ xác
thành Lều tranh sương phủ bạc.
- Từ láy xơ
xác gợi tả khung cảnh một mái lều tranh tạm bợ giữa rừng, giúp người đọc hình
dung nơi trú ngụ đơn sơ, đã giãi dầu sương gió, không lấy gì làm chắc chắn, gió
rét vẫn có thể len lỏi vào. Về giá trị gợi cảm, từ láy xơ xác giúp người đọc cảm nhận được rõ hơn cái gió, cái rét, sự
gian khổ, hy sinh của các chiến sĩ, đồng bào trong cuộc kháng chiến chống thực
dân Pháp. (
1 điểm)
- Phù hợp với quy luật tự nhiên: đã có mưa thì
không có sương. ( 0,5 điểm)
b.- Nếu thay bằng Lều
tranh sương phủ bạc. Câu thơ gợi sự tròn trịa đẹp thanh nhã, mang hơi
hướng của thơ cổ điển phương Đông. Vì thế sẽ lạc điệu nếu đặt trong toàn mạch bài
thơ. Âm hưởng câu thơ trang trọng, cầu kỳ, không phù hợp với âm hưởng cả bài.
( 1 điểm)
-
Không phù hợp quy luật tự nhiên: Vì “ trời
mưa kâm thâm” nên không thể có “ sương
phủ bạc”.
( 0,5 điểm)
Câu III. 6
điểm
Em hãy trình bày cảm nhận của mình về
những dòng thơ trên…
Mượn
đặc điểm của loài cây làm hình tượng ẩn dụ nhằm thể hiện phẩm chất, cốt cách
của một tầng lớp người hay một dân tộc là biện pháp nghệ thuật của văn
học phương Đông nói chung, văn học Việt Nam
Học
sinh có thể trình bày cảm nhận theo nhiều cách khác nhau, nhưng phải nêu được
những ý cơ bản như sau:
- Bài thơ “Tre Việt Nam” được Nguyễn Duy sáng tác vào những năm 1971-1972,
khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc ta đang ở giai đoạn quyết
liệt nhất, phải tập trung sức người, sức của, ý chí và tinh thần, lực lượng của
toàn dân tộc để chiến đấu, giành thắng lợi cuối cùng. 1 điểm
- Tác giả mở đầu bài thơ như một câu hỏi,
gợi lại “chuyện ngày xưa” trong cổ
tích để khẳng định cây tre đã gắn bó bao đời với con người Việt Nam: 1
điểm
“Tre
xanh
Xanh tự bao giờ
Chuyện ngày xưa… đã có bờ tre xanh”
- Trong thế giới tự nhiên bao la có muôn
vàn loài cây, nhưng có lẽ chỉ có cây tre là gần gũi, thân thuộc nhất đối với
con người. Tre gắn bó, hữu ích và trở thành hình ảnh thiêng liêng trong tâm
thức người Việt Nam tự bao đời, loài tre mộc mạc, bình dị mà có sức sống mãnh
liệt: 1 điểm
“Thân gầy guộc, lá mong manh
Mà sao nên luỹ nên thành tre ơi
- Vượt lên những điều kiện tự
nhiên khắc nghiệt đất sỏi, đất vôi, đất nghèo, đất bạc màu… tre vẫn thích
nghi để xanh tươi, sinh sôi trường tồn, và dựng nên thành luỹ vững bền không
sức mạnh nào có thể tàn phá, huỷ diệt. Đây là nét đặc trưng tiêu biểu
nhất về phẩm chất của con người Việt Nam
“Ở đâu tre cũng xanh tươi
Dù
cho đất sỏi đất vôi bạc màu”
- Ý
khái quát: Chọn hình tượng cây tre làm đối tượng phản ánh, qua đó khái quát
nên những phẩm chất tốt đẹp, quý báu của con người Việt Nam, dân tộc Việt
Nam được chắt lọc, kết tinh trong suốt chiều dài lịch sử. Đối lập với sự
nhỏ bé mong manh về thể chất, vật chất là vẻ đẹp tâm hồn, sức mạnh tinh thần.
Không chỉ dừng lại ở đó, đoạn thơ đã thể hiện hình ảnh giản dị mộc mạc mà cụ
thể sinh động của cây tre mang ý nghĩa biểu trưng cho tính cách Việt Nam , cho dân tộc Việt Nam
Câu IV. ( 8 điểm)
Lưu ý: Đây là đề
mở, vì vậy học sinh có thể nêu cảm nghĩ bằng
nhiều cách khác nhau, miễn là đảm bảo được các yêu cầu cơ bản sau:
1. Yêu cầu về kỹ năng trình bầy:
Đảm bảo một bài văn phát biêu cảm nghĩ có bố cục rõ ràng, sắp xếp ý hợp lý, hành
văn trôi chảy, mạch lạc, văn viết giầu cảm xúc, chữ viết rõ ràng, cẩn thận, ít
sai lỗi chính tả, dùng từ, diễn đạt. ( 1 điểm)
2. Yêu cầu về kiến thức:
-
Nêu cảm nghĩ chung: Nội dung của các chương trình truyền hình và và các cuộc vận
động nêu trên là nhằm mục đích sẻ chia, giúp đỡ những người gặp khó khăn. Việc
làm này thể hiện tinh thần yêu thương, đùm bọc, thinh thần đoàn kết, nhân ái của
nhân dân ta.
( 1 điểm)
-
Hiểu được sẻ chia và tình yêu thương là nghĩa cử cao đẹp, thể hiện mối quan tâm
giữa người với người trong cuộc sống. ( 1 điểm)
- Hiểu được
sẻ chia và tình yêu thương sẽ đem lại hạnh
phúc cho những ai được nhận, giúp họ vượt qua khó khăn, hoạn nạn, bù đắp cho họ
những gì còn thiếu hụt, mất mát.
( 1 điểm)
-
Sẻ chia và tình yêu thương không chỉ đem lại hạnh phúc cho người khác mà còn là
đem lại hạnh phúc cho chính người cho. Cho đi là để nhận lại những tấm lòng.
( 1 điểm)
Như vậy: Sẻ chia và tình yêu thương là điều
quý giá nhất trên đời. ( 1 điểm)
- Phê phán: Thói thờ ơ, vô cảm trước những
rủi ro, bất hạnh, mất mát, đau thương của người khác.
( 1 điểm)
- Liên hệ: Với bản thân, với các hoạt động
tập thể của lớp, của trường… trong các phong trào nói trên.
( 1 điểm)
Lưu ý chung:
- Khuyến khích những bài có ý tưởng sáng tạo,
những phát hiện độc đáo mà hợp lý, có tính thuyết phục, bài viết có cá tính, giọng
điệu, cảm xúc riêng.
0 Nhận xét cho: "[HSG Văn 6] Đề chọn học sinh giỏi Văn 6 trường Đáp Cầu năm 2013-2014"